Sertleşme bozukluğu nedir?
Başarılı cinsel ilişkiyi sağlayabilecek sertlik düzeyine erişememe veya bu sertliği yeterince sürdürememe olarak ifade edilir. 40 yaş üstü erkeklerde daha sık görülmektedir. Erken boşalma veya kısırlık (infertilite) ile karıştırılmamalıdır. Sertleşme sorunu yaşayan erkeklerin genellikle diğer cinsel fonksiyonları normaldir.
Sertleşme bozukluğu sık görülen bir rahatsızlık mıdır?
Sertleşme sorunu toplumda sık görülen bir rahatsızlıktır. Ara ara rastlanılan bir problemden sertleşmenin tümüyle kaybına kadar geniş bir yelpazede, toplumda yaygın olarak görülebilmektedir. Erkeklerin büyük kısmı yaşamlarının belirli dönemlerinde (özellikle stres altında veya ciddi bir hastalık durumunda) sertleşme problemlerini tecrübe edebilir. Sertleşme problemi eğer uzun sürüyorsa tıbbi yardım alınması uygun olacaktır. 40-70 yaş erkeklerde herhangi bir nedenle sertleşme problemi yaşayanların oranı yaklaşık %30-50 civarındandır. Benzer şekilde görülme sıklığı ve şiddeti yaşla birlikte artmaktadır. Sertleşme sorunu için başlıca risk faktörleri; sigara ve alkol tüketimi, şeker hastalığı, yüksek tansiyon, kalp hastalıkları, kan yağlarında yükseklik (hiperlipidemi), depresyon ve bu hastalıkların tedavisi için kullanılan ilaçlardır.
Sertleşme bozukluğunun nedenleri nelerdir?
Sorunun nedenleri genellikle tek değildir. Nedenler psikolojik, fizyolojik veya her ikisinin birlikte yol açtığı sorunlar olabilir. Tedavi için psikolojik ve fizyolojik nedenlerin ayırt edilmesi önem teşkil eder. Sertleşme sorununun nedenleri üç ana başlıkta sınıflandırılabilir.
1. Psikolojik nedenler
Psikolojik nedenler arasında en başta stres ve endişe sayılabilir. Başarısız olma korkusu da sertleşme sorununa yol açabilmektedir. Hasta başarılı cinsel ilişkiyi yaşayamayacağı konusunda endişe duyuyorsa ve başarılı cinsel ilişki sağlayamazsa endişesi artacaktır. Depresyon başta olmak üzere bazı psikiyatrik hastalıkların da sertleşme sorununa yol açtığı bilinmektedir.
2. Fiziksel nedenler
Fiziksel nedenler 4 ana alt başlık altında toplanabilir.
2.1 Damar hastalıkları
Sertleşme sorununun en sık görülen fiziksel nedenidir. Penise ulaşan ve sertleşmeyi sağlayan kan miktarını etkiledikleri için önemlidir. Damar sertliği (ateroskleroz) özellikle elli yaş üstü erkekler için sorun oluşturmaktadır.
2.2 Sinir sistemi hastalıkları
Beyinden penise giden mesaj engellenmektedir. Omurilik yaralanmaları, beyin damarları ile ilgili hastalıklar, multiple skleroz, mesane, prostat ve kalın bağırsağa yönelik cerrahi müdahaleler bu gruptaki hastalıklardan sayılabilir. Diyabet ise damar ve sinir sistemini birlikte etkileyerek sertleşme sorununa yol açar.
2.3 İlaçlar
Yüksek tansiyon, kalp hastalıkları ve psikiyatrik hastalıklar için kullanılan birçok ilaç sertleşme sorununun nedeni olabilir.
2.4 Hormonal nedenler
Günümüzdeki çalışmalar net olarak ifade edemese de azalmış testosteron düzeylerinin cinsel isteği azaltabileceği düşünülmektedir.
3. Psikolojik ve fiziksel nedenlerin bir arada görüldüğü durumlar
Sertleşme sorununun en sık görülen fiziksel nedeni üzerine psikolojik nedenler de eklenebilir. Bu durumda multidisipliner bir yaklaşım gerekir.
Sertleşme bozukluğu neden tedavi edilmelidir?
Sertleşme sorunu yaşayan erkeklerin neredeyse hepsi hem hasta hem de partneri tatmin olabilecek düzeyde tedavi edilebilmektedir. Hastalığın şiddetine göre tedavi başarısı değişebilir, bunun için farklı tedavi alternatiflerinin var olduğunu hastaya anlatabilmek önemlidir. Bu nedenle, ilk tedavi yaklaşımı sorunu çözemediyse diğer tedavi alternatifleri planlanabilir. Tanıya yönelik değerlendirmeler sırasında şeker hastalığı, yüksek tansiyon, nörolojik hastalılar ve kalp hastalığı tanısı konabilir. Karşılaşılan yeni hastalıkları tedavi ederken sertleşme probleminde iyileşmeler sağlanabilir.
Sertleşme bozukluğu tanısı nasıl konur?
Değerlendirme için ilk aşama hastanın tıbbi öyküsünü (anamnez) almaktır. Bu aşamada hastaya ait olabilecek risk faktörleri sorgulanır. Şeker hastalığı, yüksek tansiyon ve kalp hastalığı olup olmadığı sorgulanmalıdır. Hastanın daha öncesinde cerrahi operasyon geçirip geçirmediği, ışın tedavisine maruz kalıp kalmadığı da bilinmelidir. Geçirdiği ciddi travmalar, sigara ve alkol tüketimi, kullanmakta olduğu ve son bir yıl içerisinde kullandığı ilaçlar hakkında bilgi edinilmesi gereken diğer risk faktörleridir. Ayrıca Peyronie hastalığı da sorgulanmalı, penis sert haldeyken hastanın ağrısının olup olmadığı veya şekil bozukluğu, eğrilik gelişip gelişmediği önemlidir. Psikolojik rahatsızlıklar sorgulanmalıdır.
Tıbbi öyküden sonraki diğer basamak hastanın fizik muayenesidir. Penis ve testis başta olmak üzere genital bölge muayene edilmeli, damar ve sinir fonksiyonları değerlendirilmelidir. Prostatın durumu hakkında parmakla rektal muayene ile bilgi edinilebilir. Kanda testosteron ve açlık kan şekeri düzeyi ölçülmeli, kan yağlarının düzeyi saptanmalıdır.
Sertleşme sorunu nasıl tedavi edilir?
Tedavi yönteminin seçimi nedenin fiziksel veya psikolojik olmasına bağlıdır. Fiziksel nedenlere bağlı sertleşme sorununda nedene yönelik tedavi uygulanabilmektedir. Sertleşme sorunu tedavisinde kullanılan ana tedavi yöntemleri; ağız yoluyla kullanılan ilaçlar (fosfodiesteraz inhibitörleri), penis içine enjekte edilen ilaçlar, şok dalgaları ile tedavi (ESWT), vakum cihazları, penis protezi, kök hücre tedavisi ve platelet rich plazma (PRP) tedavisi olarak sayılabilir.
