Mesane kanserinin belirtileri nedir?
En sık görülen belirti idrarda ağrısız şekilde kan görülmesidir. İdrarda kan görülmesi neredeyse tüm mesane kanserlerinde görülür. Gözle görülen kanama olabildiği gibi (makroskobik hematüri) sadece laboratuvarda mikroskop ile tespit edilen kanama (mikroskobik hematüri) da olabilir. Ayrıca işeme esnasında ağrı, yanma, sık idrara çıkma diğer görülen belirtilerdir.
Mesane kanserinin nedenleri nelerdir?
Günümüzde sigara başta olmak üzere bazı maddelerin mesane kanseri yaptığı kesin olarak belirlenmiştir. Sigara ve tütün ürünleri kullanan kişiler kullanmayanlara göre 2-3 kat fazla kansere yakalanırlar. Sigaranın dışında bazı endüstriyel kimyasallarla uzun süreli temasın da mesane kanserine yol açtığı bilinmektedir. Özellikle boya, plastik, tekstil, deri ve lastik sanayi gruplarında çalışanlar risk altındadır.
Mesane kanseri nasıl teşhis edilir?
İlk aşamada idrar tahlili ile gizli kanama olup olmadığı tespit edilmeye çalışılır. Ayrıca idrar testlerinde tümör belirleyicileri adı verilen kanserle ilgili maddelerin olup olmadığı araştırılabilir. Üriner sistem ultrasonografisi, tüm batın tomografisi ve MR inceleme yöntemleri de mesane kanseri teşhisinde kullanılan yöntemlerdir.
Mesane kanseri teşhisinde en önemli yöntem sistoskopidir.
Sistoskopi mesanenin görsel olarak incelenmesi işlemidir. İşlem genellikle lokal veya spinal anestezi altında uygulanır. Mesanede tümör saptanması durumunda tümörün şekli, sayısı, yeri ve büyüklüğü gibi özellikleri not edilir. Gerekirse tümöral odaklardan biyopsi alınır. Ayıca sistoskopi sırasında mesane basınçla yıkanarak elde edilen idrar örneğine idrar sitolojisi adı verilir. İdrar sitolojisi mesane içinde tümör izlenemeyen fakat tümör şüphesi devam eden olgularda yararlı olabilir. Patolojik değerlendirmeler sonucunda mesane kanseri tespit edilmesi halinde patolog tümörün derecesini belirleyerek tümörün ne kadar saldırgan olduğunu ifade eder. Tümörün büyüme hızı ve çevre dokulara geçme ihtimali bu dereceleme sistemi yardımıyla belirlenir. Dereceleme sisteminde (Grade) tümör düşük veya yüksek dereceli tümörler olarak iki grupta değerlendirilir. Düşük dereceli tümörlerin hücrelerinde normal hücreye göre kıyaslandığında hafif ve az sayıda anormallikler görülür. Genellikle tekrarlama eğiliminde olsalar da kasa ve vücuda yayılmazlar. Yüksek dereceli tümörlerin hücrelerinde ise normal mesane hücresine göre çok daha fazla anormallik ve düzensizlik mevcuttur. Bunlar saldırgan ve vücuda sıçrayan tehlikeli tümörlerdir.
Mesane kanseri nasıl tedavi edilir?
Mesane kanserinde tedavi planlanırken hastanın genel durumu ve yaşı, tümörün evresi ve derecesi göz önünde bulundurulur.
Yüzeyel tümörlerin tedavisi: Tümörlerin temizlenmesi (rezeksiyonu) spinal anestezi altında transüretral mesane tümörü rezeksiyonu (TUR-MT) ameliyatı ile yapılır. Rezeksiyon sonrası alınan doku örnekleri tümörün araştırılması için patolojiye gönderilir. TUR-MT operasyonu mesane tümöründe hem tanı hem de tedaviyi kapsayan önemli bir işlemdir.
Mesane içerisine kemoterapi ya da immunoterapi uygulanması: Yüzeyel mesane tümörleri tedavi edildikten sonra tümörün yeniden oluşmasını engellemek amacıyla mesane içerisine kemoterapi ya da immunoterapi uygulanabilir. Terapötik ajanlar mesaneye bir kateter vasıtasıyla nazikçe verilir. Bu işlemdeki amaç verilen terapötik ajanın mesane içerisinde tüm duvarlara temas ederek mesane içinde nüks oluşumunu engellenmek istenmesidir. Yapılan çalışmalarda mesane içerisine uygulanan tüberküloz aşısının (BCG) mesane kanserinde nüks ihtimalini azaltıcı etki gösterdiği tespit edilmiştir. BCG, karsinoma insitu tedavisinde kullanılan en önemli ajandır. Yan etkileri idrarda yanma, ağrı, kanama ve ateş sayılabilir. Hastalara kontrol sistoskopileri belirli aralıklar şeklinde önerilmektedir.
İnvaziv tümörlerin tedavisinde; sistektomi (mesanenin tümüyle alınması işlemi), radyoterapi ve kemoterapi kullanılabilir. Mesanede tümör rezeksiyonu sonrası patolojik değerlendirmede kas dokusu ve yağlı dokuya ilerleme gösteren hastalarda (invaziv mesane tümörleri) tedavi sistektomidir. Ayrıca bazı özel durumlarda yüzeyel tümörlere (tümörün mesane kas dokusuna ulaşmasını beklemeden) de sistektomi uygulanabilir. Sistektomiyle birlikte mutlaka iki taraflı lenf nodları da çıkartılır. Sistektomi sonrası barsak dokusundan elde edilen yeni mesane (neobladder) üretraya anastomoz edilebilir veya karın duvarına da açılabilmektedir (ileal loop). Radyoterapi genellikle sistektomi ameliyatı için uygun olmayan hastalara uygulanabilmektedir. Kemoterapi ise sistektomi öncesi veya sonrası kullanılabilen, damardan verilerek sistemik etki yapan antikanser ilaçlardır.
